امنیت گوشی‌های هوشمند این روزها یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کاربرانه، چون تقریبا همه‌چیز، از اطلاعات بانکی گرفته تا عکس‌های شخصی و مکالمات خصوصیمون، روی این دستگاه‌های کوچیک ذخیره شده. حالا چطور می‌تونیم مطمئن بشیم که گوشیمون امن هست و کسی بهش دسترسی غیرمجاز نداره؟
تو این مطلب قراره با چند روش کاربردی، راه‌های بررسی امنیت گوشی و چند کد تشخیص کنترل گوشی رو مرور کنیم. این نکات بهت کمک می‌کنه خیالت راحت باشه که گوشیت تحت نظارت یا هک نیست.
چرا باید به امنیت گوشی اهمیت بدیم؟
گوشی‌های هوشمند مثل یه خونه دیجیتالن. اگه درش قفل نباشه یا یکی کلید یدکی داشته باشه، ممکنه هر اتفاقی بیفته. از دزدیده شدن اطلاعات شخصی گرفته تا سوءاستفاده از حساب‌های بانکی.
برای همین، بررسی امنیت گوشی و اطمینان از اینکه تحت کنترل شخص دیگه‌ای نیست، یه کار ضروریه. حالا بریم سراغ روش‌هایی که می‌تونی ازشون استفاده کنی.
۱. بررسی علائم مشکوک روی گوشی
اولین قدم برای اطمینان از امنیت گوشی، توجه به رفتارهای غیرعادیه. اینا چند تا نشانه هستن که ممکنه نشون بدن گوشیت مشکل داره:
- مصرف باتری غیرعادی: اگه باتری گوشیت زودتر از معمول خالی می‌شه، ممکنه یه برنامه مخرب یا جاسوسی در حال اجرا باشه.
- گرم شدن گوشی بدون دلیل: اگه گوشیت حتی وقتی ازش استفاده نمی‌کنی داغ می‌شه، احتمالا یه برنامه در پس‌زمینه داره فعالیت غیرمجاز می‌کنه.
- کاهش سرعت گوشی: اگه گوشیت کند شده یا برنامه‌ها بدون دلیل کرش می‌کنن، ممکنه یه بدافزار باعثش باشه.
- مصرف دیتای غیرعادی: چک کن ببین اینترنت گوشیت بی‌دلیل تموم می‌شه یا نه. این می‌تونه نشانه‌ای از ارسال اطلاعات به سرورهای ناشناخته باشه.
برای بررسی این موارد، می‌تونی به تنظیمات گوشی بری و مصرف باتری و دیتا رو چک کنی. تو اندروید، بخش تنظیمات > باتری و بهینه‌سازی یا اتصالات > استفاده از داده رو نگاه کن. تو iOS هم می‌تونی از تنظیمات > باتری یا داده‌های موبایل این اطلاعات رو ببینی.
۲. استفاده از کدهای مخفی برای تشخیص کنترل گوشی
یکی از روش‌های جالب و سریع برای چک کردن وضعیت گوشی، استفاده از کدهای مخفیه. این کدها تو سیستم‌عامل‌های اندروید و iOS کار می‌کنن و می‌تونن اطلاعات مفیدی بهت بدن. چند تا از مهم‌ترین‌هاش رو برات لیست می‌کنم:
- کد #21#*: این کد نشون می‌ده که آیا تماس‌ها، پیام‌ها یا داده‌های تو به جای دیگه‌ای هدایت (فوروارد) می‌شن یا نه. بعد از وارد کردن این کد، اگه پیامی دیدی که می‌گه فورواردینگ فعاله، حتما باید غیرفعالش کنی. برای غیرفعال کردن، می‌تونی از کد #21# استفاده کنی.
- کد #06#*: این کد شماره IMEI گوشیت رو نشون می‌ده. این شماره یه شناسه منحصربه‌فرد برای گوشیه. اگه این شماره با چیزی که روی جعبه گوشیت یا تو تنظیمات نوشته شده فرق داره، ممکنه گوشیت دستکاری شده باشه.
- کد#62#*: این کد مشخص می‌کنه که اگه تماس یا پیامی بهت نرسه، به کجا هدایت می‌شه. اگه شماره‌ای ناشناس دیدی، با کد #62#* می‌تونی این فورواردینگ رو غیرفعال کنی.
- کد #002#: این کد همه تنظیمات فورواردینگ رو ریست می‌کنه و خیالت رو از این بابت راحت می‌کنه.
برای استفاده از این کدها، فقط کافیه اونا رو تو بخش شماره‌گیر گوشیت وارد کنی و تماس بزنی. نتیجه معمولا به‌صورت یه پیام روی صفحه نمایش داده می‌شه.
۳. بررسی برنامه‌های نصب‌شده
بعضی وقت‌ها بدافزارها به شکل برنامه‌های معمولی روی گوشی نصب می‌شن. برای همین، باید لیست برنامه‌های نصب‌شده رو چک کنی:
- تو اندروید، به تنظیمات > برنامه‌ها برو و ببین برنامه‌ای هست که خودت نصبش نکرده باشی یا مشکوک به نظر بیاد.
- تو iOS، به تنظیمات > عمومی > فضای ذخیره‌سازی آیفون برو و برنامه‌ها رو بررسی کن. اگه برنامه‌ای ناشناس دیدی، سریع حذفش کن. فقط یادت باشه قبل از حذف، مطمئن شو که برنامه سیستمی نیست، چون حذف برنامه‌های سیستمی ممکنه به گوشیت آسیب بزنه.
۴. به‌روزرسانی سیستم‌عامل و برنامه‌ها
یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای امن نگه داشتن گوشی، به‌روزرسانی مداوم سیستم‌عامله. شرکت‌های سازنده گوشی مثل اپل و سامسونگ مرتبا آپدیت‌هایی منتشر می‌کنن که باگ‌های امنیتی رو برطرف می‌کنه. برای چک کردن آپدیت:
- تو اندروید: تنظیمات > سیستم > به‌روزرسانی نرم‌افزار
- تو iOS: تنظیمات > عمومی > به‌روزرسانی نرم‌افزار
برنامه‌های نصب‌شده رو هم از فروشگاه‌های معتبر مثل گوگل‌پلی یا اپ‌استور به‌روز کن، چون نسخه‌های قدیمی ممکنه آسیب‌پذیری داشته باشن.
۵. نصب آنتی‌ویروس معتبر
یه آنتی‌ویروس خوب می‌تونه گوشیت رو اسکن کنه و هرگونه بدافزار یا برنامه مشکوک رو پیدا کنه. چند تا آنتی‌ویروس معتبر برای اندروید و iOS:
- برای اندروید: Malwarebytes، Avast، یا Bitdefender
- برای iOS: Avira یا McAfee
این برنامه‌ها رو از فروشگاه‌های رسمی دانلود کن و مرتب گوشیت رو اسکن کن. یادت باشه که iOS به‌خاطر محدودیت‌های سیستم‌عاملش کمتر در معرض بدافزاره، ولی بازم احتیاط شرطه.
۶. بررسی دسترسی‌های برنامه‌ها
بعضی برنامه‌ها دسترسی‌های غیرضروری به دوربین، میکروفون یا موقعیت مکانی دارن. برای چک کردن:
- تو اندروید: تنظیمات > حریم خصوصی > مدیریت دسترسی‌ها
- تو iOS: تنظیمات > حریم خصوصی
اگه برنامه‌ای دسترسی مشکوک داره، می‌تونی محدودش کنی یا کلا حذفش کنی.
۷. استفاده از VPN و شبکه‌های امن
اگه از وای‌فای عمومی استفاده می‌کنی، حتما یه VPN معتبر نصب کن. VPN داده‌هات رو رمزنگاری می‌کنه و جلوی هکرها رو می‌گیره. چند VPN خوب مثل NordVPN یا ExpressVPN می‌تونن انتخابای مناسبی باشن. همچنین، هیچ‌وقت به شبکه‌های وای‌فای ناشناس بدون رمز وصل نشو.
۸. قفل کردن گوشی
یه قفل صفحه قوی (مثل پین‌کد، الگو یا اثر انگشت) می‌تونه جلوی دسترسی غیرمجاز به گوشیت رو بگیره. اگه گوشیت گم بشه یا دزدیده بشه، این قفل می‌تونه اطلاعاتت رو نجات بده.
تو iOS، حتما گزینه پاک کردن داده‌ها بعد از ۱۰ تلاش ناموفق رو فعال کن.
۹. بکاپ گرفتن از اطلاعات
همیشه از اطلاعات مهم بکاپ بگیر. اگه گوشیت هک بشه یا مجبور شی ریست فکتوری کنی، داشتن بکاپ خیالت رو راحت می‌کنه. می‌تونی از Google Drive، iCloud یا حتی یه هارد اکسترنال برای بکاپ استفاده کنی.
۱۰. در صورت شک به هک، ریست فکتوری کن
اگه با همه این روش‌ها بازم فکر می‌کنی گوشیت مشکل داره، بهترین کار ریست فکتوریه. قبلش حتما از اطلاعاتت بکاپ بگیر. بعد:
- تو اندروید: تنظیمات > سیستم > گزینه‌های بازنشانی > پاک کردن همه داده‌ها
- تو iOS: تنظیمات > عمومی > انتقال یا بازنشانی > پاک کردن همه محتوا و تنظیمات
این کار گوشیت رو به حالت اولیه برمی‌گردونه و هر بدافزاری رو حذف می‌کنه.
حرف آخر
امنیت گوشی چیزی نیست که بخوای نادیده بگیریش. با چند تا کار ساده مثل استفاده از کدهای مخفی، چک کردن برنامه‌ها و به‌روزرسانی منظم، می‌تونی خیالت رو از بابت هک یا کنترل شدن گوشی راحت کنی. همیشه حواست به نشانه‌های مشکوک باشه و از ابزارهای امنیتی مثل آنتی‌ویروس و VPN استفاده کن. حالا که این روش‌ها رو بلدی، وقتشه دست به کار شی و امنیت گوشیت رو چک کنی!
